وقتی کلمه «تنبلی» را میشنویم، اغلب یاد بیانگیزگی، ضعف یا ناکارآمدی میافتیم. از کودکی به ما گفتهاند که تنبلی بد است و باید از آن فاصله گرفت. اما اگر این نگاه یکطرفه باشد چه؟ اگر تنبلی – دستکم نوعی از آن – بتواند به منبعی برای بهرهوری و خلاقیت تبدیل شود چه؟
استر مث (Esther Mattes) در یکی از سخنرانیهایش میگوید: «من تنبلم و دقیقاً به همین دلیل در تنبلی رشد میکنم.» او معتقد است که جامعه بیش از حد به «کار زیاد» ارزش میدهد؛ چیزی که بیشتر از آنکه سودمند باشد، استرسزا و فرساینده است.
تنبلی هوشمندانه: میانبرهایی برای کارایی بیشتر
تحقیقات روانشناسی سلامت نشان میدهد افراد باهوش، تنبلی را نه مانعی برای رشد، بلکه ابزاری برای کارایی بیشتر میبینند. این همان چیزی است که مث آن را «تنبلی صحیح» مینامد.
این تنبلی به معنی لمدادن جلوی تلویزیون یا غرق شدن در شبکههای اجتماعی نیست، بلکه یعنی:
-
اولویتبندی مهمترین کارها
-
و پیدا کردن سریعترین و سادهترین راه برای انجامشان.
بیل گیتس هم یک بار گفته بود: «من یک فرد تنبل را برای یک کار سخت انتخاب میکنم، چون مطمئنم راه آسانی برای انجام آن پیدا میکند.» همین نگاه نشان میدهد چرا گاهی تنبلی میتواند یک مزیت رقابتی باشد.
چرا افراد تنبل خلاقترند؟
استر مث پدیدهای را معرفی میکند به نام «پازل ابدی». او میگوید وقتی کاری را به تعویق میاندازیم، احساس گناه باعث میشود مغز ما به طور ناخودآگاه قطعات اطلاعاتی مختلفی را کنار هم قرار دهد.
به همین دلیل است که بسیاری از بهترین ایدهها درست زمانی به ذهنمان میرسند که ظاهراً در حال هیچ کاری نیستیم؛ مثلاً هنگام پیادهروی، حمام کردن یا حتی وقتگذرانی ساده. مغز در پشت صحنه همچنان مشغول حل مسئله است.
الگوی بزرگان: از فرانکلین تا انیشتین
نمونههای تاریخی زیادی وجود دارد که نشان میدهد تنبلی درست میتواند محرکی برای نوآوری باشد.
-
بنجامین فرانکلین، که به سختکوشی مشهور بود، خودش گفته بود: «من تنبلترین مرد روی زمین هستم.» همین روحیه باعث شد دنبال روشهایی سادهتر برای زندگی بگردد.
-
آلبرت انیشتین هم تنبلی را راهی برای آزاد شدن قوهی تخیل و خلاقیت میدانست.
این افراد نشان میدهند که گاهی کمی رها کردن کارهای روزمره، مسیر ایدههای بزرگتر را باز میکند.
چگونه «تنبلی صحیح» داشته باشیم؟
برای اینکه از تنبلیتان بیشترین بهره را ببرید، دو اصل طلایی را به یاد داشته باشید:
-
دیدگاه (Perspective): تنبلی مثبت یعنی نگاه خلاقانه و متفاوت به مشکلات. فرد تنبلِ صحیح دنبال راهحلهای سادهتر و هوشمندانهتر است.
-
پشتکار (Persistence): این نوع تنبلی همراه با سماجت برای پیدا کردن میانبرهای سریعتر و بهینهتر است؛ نه فرار از کار.
حرف آخر
در دنیایی که همه به «کار بیشتر» افتخار میکنند، شاید بد نباشد کمی دست از سرشلوغی برداریم. تنبلیِ درست، یعنی به مغزمان فرصت دهیم تا در آرامش، خلاقیتهای تازهای بسازد. شاید همان لحظهای که بیخیال کار میشویم و به موسیقی گوش میدهیم، ارزشمندترین لحظه روز باشد.
پس دفعه بعد اگر احساس کردی تنبلی میکنی، خودت را سرزنش نکن؛ شاید در حال آماده شدن برای یک جهش خلاقانه باشی.
- ۰ ۰
- ۰ نظر