امروز دیگر کمتر کسی را میتوان پیدا کرد که عضو هیچ شبکه اجتماعی نباشد. اسکرول کردن بیپایان، دیدن استوریها و مرور پستهای رنگارنگ تبدیل به بخش ثابتی از زندگی روزمرهمان شده است. اما همین عادت به ظاهر ساده، میتواند یکی از بزرگترین دلایل اهمالکاری باشد؛ چراکه بدون آنکه متوجه شویم، ذهن و وقتمان را میبلعد و ما را از کارهای ضروری عقب میاندازد. در این مقاله میخواهیم بررسی کنیم شبکههای اجتماعی چطور زمینهساز تعویق کارها میشوند و چه راههایی برای مدیریت این وضعیت وجود دارد.
1- توهم انجام کار مفید
یکی از اثرات شبکههای اجتماعی این است که به ما احساس "فعال بودن" میدهند، درحالیکه عملاً کاری پیش نمیبریم. مثلا دیدن یک ویدیو آموزشی یا خواندن جملات انگیزشی در اینستاگرام میتواند این توهم را ایجاد کند که در حال رشد هستیم؛ در حالی که اگر آن زمان صرف مطالعه عمیق یا عمل واقعی میشد، نتیجه متفاوت بود.
2- پاداش فوری در برابر اهداف بلندمدت
کار جدی و مهم معمولاً نیازمند تلاش و صبر است، اما شبکههای اجتماعی با هر لایک، پیام یا محتوای سرگرمکننده، پاداش فوری میدهند. همین تضاد باعث میشود مغز ما بیشتر به سمت لذت کوتاهمدت کشیده شود و انجام کارهای سخت و طولانیمدت را عقب بیندازد.
3- مقایسههای فرساینده
یکی دیگر از اثرات منفی، مقایسه دائمی با دیگران است. وقتی مدام موفقیتهای اغراقشده دیگران را میبینیم، احساس میکنیم از بقیه عقب ماندهایم و همین میتواند به اضطراب و بیانگیزگی منجر شود. نتیجهاش این است که فرد به جای شروع یک کار واقعی، ترجیح میدهد باز هم در شبکههای اجتماعی پناه بگیرد و اهمالکاری را ادامه دهد.
4- قطع تمرکز و تکهتکه شدن زمان
حتی اگر فقط "چند دقیقه" برای چک کردن یک نوتیفیکیشن وارد شبکه اجتماعی شویم، ذهن ما تا مدتها درگیر میماند. این وقفههای کوچک باعث میشود تمرکز از بین برود و بازگشت به کار اصلی دشوار شود. وقتی این چرخه بارها تکرار شود، عملاً ساعتهای زیادی از روز از دست میرود.
5- راهکارهایی برای رهایی
خوشبختانه، مدیریت این مشکل شدنی است. چند راهکار ساده اما مؤثر:
-
محدود کردن زمان استفاده: اپلیکیشنهای مدیریت زمان استفاده مثل Digital Wellbeing یا Forest میتوانند به شما کمک کنند.
-
خاموش کردن نوتیفیکیشنها: وقتی صدای اعلانها قطع شود، وسوسه برای چک کردن هم کمتر خواهد شد.
-
زمانبندی مشخص: به جای ورود پراکنده، زمان مشخصی در روز را برای استفاده از شبکههای اجتماعی در نظر بگیرید.
-
جایگزینهای سازنده: هر وقت دستتان به سمت گوشی رفت، یک فعالیت جایگزین مثل خواندن چند صفحه کتاب یا قدم زدن کوتاه انجام دهید.
شبکههای اجتماعی ذاتاً بد نیستند، اما اگر بدون آگاهی و مدیریت استفاده شوند، میتوانند به سوخت پنهانی برای اهمالکاری تبدیل شوند. اگر میخواهید کنترل بیشتری روی زمان و زندگی خود داشته باشید، بهتر است رابطهتان با این فضا را بازنگری کنید. گاهی حتی کوچکترین تغییر در عادتهای دیجیتالی میتواند باعث شود کارهای مهمتر در اولویت قرار گیرند و به تعویق نیفتند.
- ۰ ۰
- ۰ نظر