همه ما آن لحظه استرسزایی را تجربه کردهایم: ضربالاجل نزدیک است، ولی هنوز کاری که هفتهها فرصت داشتیم انجام ندادهایم. اهمالکاری یا همان به تعویق انداختن کارها، فقط تنبلی نیست؛ بلکه ریشههای عمیق بیولوژیکی و عصبی دارد.
در یک سخنرانی TEDx، دووراج تاکار پرده از رازهای مغز اهمالکار برداشت و توضیح داد چرا حتی با بهترین برنامهریزیها باز هم کارهایمان عقب میافتند و چطور میتوانیم بر این نبرد درونی غلبه کنیم.
داستان یک اهمالکار واقعی
تاکار خودش را یک «متخصص اهمالکاری» میداند. او حتی زمانی که میخواست مقالهاش را برای پذیرش در یک مرکز علمی ارسال کند، تنها سه دقیقه قبل از پایان مهلت آن را فرستاد!
او در ابتدا پرانرژی و خلاق بود: از راهاندازی استارتاپ گرفته تا شرکت در فعالیتهای فرهنگی و علمی. اما همین پرکاری باعث شد تعادلش را از دست بدهد و عادتهای مهمی مثل خواب یا ورزش را کنار بگذارد. در نهایت، روشهای کلاسیک مثل برنامهریز و لیست کارها هم جواب ندادند و کارهای نیمهتمامش مثل گلوله برفی روی هم جمع میشدند.
مغز اهمالکار: جنگ سیستم لیمبیک و نئوکورتکس
تاکار برای یافتن جواب به سراغ علوم اعصاب رفت. او متوجه شد که ریشه اصلی اهمالکاری در تضاد میان دو بخش مغز است:
۱. سیستم لیمبیک – مغز قدیمی و غریزی
سیستم لیمبیک یکی از قدیمیترین بخشهای مغز است و مسئول غرایز و واکنشهای ناخودآگاه ماست.
-
هیپوتالاموس: دلیل بیحوصلگی در انجام کار ("چرا اصلاً باید این کار را انجام بدهم؟").
-
هستههای لذت: تمایل به کارهای سرگرمکننده به جای وظایف کسلکننده.
-
آمیگدال: مرکز ترس و استرس ("اگر شکست بخورم چه؟"). همین بخش باعث میشود به جای شروع کار، فرار یا مقاومت کنیم.
۲. نئوکورتکس – مغز منطقی و آیندهنگر
بخش جدیدتر مغز که مسئول تصمیمگیری، زبان و برنامهریزی است. نئوکورتکس میخواهد کار مهم را تمام کند، اما لیمبیک که به دنبال رضایت فوری است، اغلب پیروز میدان میشود.
چطور بر مغز اهمالکار غلبه کنیم؟
برای اینکه نئوکورتکس منطقی بتواند دست بالا را داشته باشد، تاکار دو دسته راهکار نورولوژیکی پیشنهاد میدهد:
???? ۱. فریب دادن سیستم لیمبیک
-
اهداف کوچک بسازید: به جای گفتن "باید کل مقاله را تمام کنم"، فقط بگویید "یک پاراگراف مینویسم". مغز بعد از شروع، کمکم به حرکت ادامه میدهد.
-
ملموس کردن پیامدها: بنویسید اگر کارتان را عقب بیندازید چه میشود و اگر به موقع انجام دهید چه فوایدی دارد. وقتی مغز پیامدها را شفاف ببیند، انگیزهاش بیشتر میشود.
???? ۲. دور زدن سیستم لیمبیک
-
حذف حواسپرتی: موبایل را بیرون از اتاق بگذارید، اعلانها را خاموش کنید و فقط ابزارهای ضروری برای کار را جلوی خود نگه دارید.
-
سلامت بدن = تمرکز ذهن: خواب کافی، تغذیه درست و ورزش، سوخت اصلی برای نئوکورتکس هستند.
-
استفاده از نیروی شتاب: کافی است فقط شروع کنید. حتی چند دقیقه کار کردن میتواند مثل هل دادن یک سنگ، انرژی لازم برای ادامه مسیر را ایجاد کند.
نتیجهگیری: زمان به شما رحم نمیکند
اهمالکاری فقط ضعف اراده نیست، بلکه یک نبرد واقعی بین بخشهای مختلف مغز شماست. سیستم لیمبیک به دنبال لذتهای فوری است، در حالی که نئوکورتکس آیندهنگر میخواهد شما را به موفقیت برساند.
اما خبر خوب این است که با کمی آگاهی و چند ترفند ساده میتوانید کنترل این جنگ را به دست بگیرید.
پس دفعه بعد که وسوسه شدید کار مهمی را عقب بیندازید، یادتان باشد: مغز شما دارد با شما بازی میکند. شما انتخاب میکنید که بازنده باشید یا معمار آینده خود.
- ۰ ۰
- ۰ نظر